Novy. Pomysł wart przemyślenia i rozwinięcia.

Podczas wakacyjnego pobytu w Szczecinie niespodziewanie wróciłem myślami do Lwowa i Huty Pieniackiej. Lubię takie niespodzianki. I jedno i drugie zawsze tuż pod powieką.


Załącznik 81472

„Narodzie mój bądź szczęśliwy”


Na skwerku przy Bramie Portowej natrafiłem na pomnik- popiersie Kornela Ujejskiego.
Pierwotnie stał we Lwowie, ale trafił tu podobnie jak rzesze przesiedlonych Kresowian.
Brązowa rzeźba upamiętnia autora chorału „Z Dymem Pożarów”- pieśni o ofiarach rzezi powstania chłopskiego1846 w Galicji. Już od 1847 śpiewana była w podniosłych chwilach przez kilka pokoleń Polaków. Była hymnem powstańców styczniowych i Polski porozbiorowej. Po odzyskaniu niepodległości uwzględniana jako jedna z trzech pieśni na nasz hymn państwowy. Ofiara polskiej krwi w naszej kulturze nigdy nie była przemilczana.
Ujejski był przyjacielem Słowackiego, Szopena i Lelewela. Ich romantyczne idee niepodległościowe przetrwały do dziś, a o Ujejskim zapomnieliśmy.



Załącznik 81473


Historia ciągle zatacza koła, czasami przyspieszając wręcz wiruje.
Jeden z takich wirów zniszczył w 2017 część pomnika w Hucie Pieniackiej, zawierającą wymowne motto- pierwszą strofę chorału Kornela Ujejskiego. Po raz kolejny słowa poety posłużyły do wyrażenia bólu i połączyły śmierć niewinnych Hutniaków z rzeszą polskich wcześniejszych ofiar.
Odbudowany przez Ukraińców pomnik niestety pomija poemat Ujejskiego.

Więc ku pamięci:


https://youtu.be/rWiOtYwJ0AE




Z dymem pożarów z kurzem krwi bratniej,
Do Ciebie Panie bije ten głos,
Skarga to straszna, jęk to ostatni,
Od takich modłów bieleje włos.
My już bez skargi nie znamy śpiewu,
Wieniec cierniowy wrósł w naszą skroń.
Wiecznie, jak pomnik Twojego gniewu,
Sterczy ku Tobie błagalna dłoń.

Ileż to razy Tyś nas nie smagał,
A my nie zmyci ze świeżych ran,
Znowu wołamy: — On się przebłagał,
Bo On nasz Ojciec, bo On nasz Pan!
I znów powstajemy w ufności szczersi,
A za Twą wolą zgniata nas wróg.
I śmiech nam rzuca, jak głaz na piersi:
— A gdzież ten Ojciec, a gdzież ten Bóg?

I patrzymy w niebo, czy z jego szczytu
Sto słońc nie spadnie wrogom na znak;
Cicho… i cicho pośród błękitu,
Jak dawniej buja swobodny ptak.
Owóż w zwątpienia strasznej rozterce,
Nim naszą wiarę ocucimy znów,
Bluźnią ci usta, choć płacze serce —
Sądź nas po sercu, nie według słów!

O, Panie, Panie! Ze zgrozą świata!
Okropne dzieje przyniósł nam czas:
Syn zabił ojca, brat zabił brata,
Mnóstwo Kainów jest pośród nas!
Ależ, o Panie, oni niewinni,
Choć naszą przyszłość cofnęli wstecz,
Inni szatani byli tam czynni!
O, rękę karaj, nie ślepy miecz!

Patrz, my w nieszczęściu zawsze jednacy,
Na Twoje łono do Twoich gwiazd,
Modlitwą płyniem, jak senni ptacy,
Co lecą spocząć wśród własnych gniazd.
Osłoń nas, osłoń ojcowską dłonią,
Daj nam widzenie przyszłych Twych łask,
Niech kwiat męczeński uśpi nas wonią,
Niech nas męczeński otoczy blask!

I z archaniołem Twoim na czele
Pójdziemy potem na wielki bój
I na drgającym szatana ciele
Zatkniemy sztandar zwycięski Twój!
Zbłąkanym braciom otworzymy serca
Winę ich zmyje wolności chrzest;
W ten czas usłyszy podły bluźnierca
Odpowiedź naszą: — Bóg był i jest!

ATomek prawdopodobnie wyjechał już do Huty. Czekamy na relację! Co prawda to nie luty i śniegu nie będzie na zdjęciach, ale może chociaż deszcz i wichury

to czekamy na wieści :)

Spotkałem się z ATomkiem w Hucie Pieniackiej, była piękna pogoda.

Całe dwa dni delektowaliśmy się pobytem na polanie i gościną Hutniaków.
Wsi nie ma na mapie, ale na wjeździe na przywitał nas taki obrazek.

Załącznik 82939

Czy można mieć nadzieję że w innych miejscach pojawią się podobne tablice...?
W oczekiwaniu na kolejne opowieści ATomka ,polecam audycje ,,Lwowska fala" :
https://www.radio.katowice.pl/audycj...l#.W6xuYsnwFAg

Dziękuję Wierny za linki.
Co do tablic, to nie sądzę. Nawet nie wiem, czy to zdjęcie nie będzie archiwalne. Ludzie pytają, czy to nie FATamorgana, czy inny FATomontaż. Tym bardziej, że wielu go nie dostrzega. Traktują jako naturalne, zapominając w jakich realiach to miejsce funkcjonuje.

Wspomniałem kiedyś, jak bardzo mieszają mi się moje dwa kresowe wątki, z których jeden miał być radosny, a drugi realny i z założenia smutny. Dziś znowu mam ten stan. Zamierzałem od początku roku w tym pierwszym napisać radośnie o wielkim święcie odzyskania niepodległości, ale przyszła twarda ocena faktów.
Napiszę enigmatycznie bo to nie jest forum historyczne. Chcę podzielić się z kimś swoimi emocjami, bo to one prowadzą mnie tam i tu.




Stulecie niepodległości..

Tyle krwi, tyle wyrzeczeń, tyle wreszcie naszych przygotowań do tej wielkiej uroczystości.
Myślałem- teraz to będzie prawdziwa okazja, wulkan patriotyzmu i narodowej dumy..

Tym bardziej, że rok 2018 jest wyjątkowo obfitujący w rocznice związane z naszą narodową wspólnotą. W jej księdze czytamy krwawe stronice:

-1648 wybuch powstania Chmielnickiego, które zapoczątkowało lawinę wyniszczających walk, osłabienie Rzeczpospolitej. Rocznica 370 lecia.
Dla mnie najbardziej wstrząsającym jego epizodem było wyrżnięcie przez kozaków ponad 3000 polskich rycerzy wziętych do tatarskiej niewoli w bitwie pod Batohem (m.inn. Marka Sobieskiego). Aby to zrealizować, Chmielnicki wykupił ich od Tatarów, a wykonanie powierzył najgorszym obozowym ciurom.

-1768 Konfederacja Barska- pierwsze wielkie powstanie polskiej szlachty przeciwko ingerencji cara Rosji w sprawy Polski. Rocznica 250 lecia.

-W odwecie przekupiony przez cara Maksym Żeleźniak- kozacki setnik- wywołał powstanie- koliszczyznę- w czasie której hajdamacy wyrżnęli
ok. 200 000 cywilnych polskiej szlachty, katolików wszystkich stanów i Żydów. Motto zajść 'Lach, Żyd i sobaka, wse wira odnaka'
Najokrutniejszą była rzeź w 1768, kiedy uciekający przed pogromem znaleźli schronienie w twierdzy Humań, a zdradził dowódca jej straży- kozacki pułkownik- Iwan Gonta.

-1918 Bohaterska Obrona Lwowa.
Porozbiorowe tereny Polski zagrabione przez Austrię zostały przez nią oddane pragnącym swojego państwa Ukraińcom, którzy choć byli narodem, to nie wykształcili wspólnoty państwowej.
Kiedy w nocy 1 listopada ogłosili powstanie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej ze stolicą we Lwowie i zajęli kluczowe dla miasta ośrodki, blady strach co do przyszłości ogarnął jego mieszkańców. Najbardziej wrzynające się w pamięć są walki uliczne cywilów- studentów a nawet dzieci. Walczące Lwowskie Dzieci stworzyły nowy wzór odpowiedzialności i bohaterstwa. Ich bohaterski zryw znacznie wspomógł wyparcie ukraińskich wojsk za Zbrucz.
Ofiara tych walk przeniesiona do Warszawy dała zaczątek Grobu Nieznanego Żołnierza a społeczeństwo w dowód uznania wybudowało we Lwowie Pomnik Chwały- Cmentarz Orląt Lwowskich.

-1943 Rzeż Wołyńska i jej 75rocznica
Spośród 1500 wołyńskich miejscowości wymordowanych przez rezunów z OUN istnieje 150 upamiętnień. Na terenie Małopolski Wschodniej na 2000 tylko 15...
i wieniec złożony w wołyńskim polu

Piszę w smutku, bo jestem zawiedziony niskim poziomem upamiętnienia tych przykładowych wydarzeń. Każde z nich opisałem wybiórczo i najbardziej skrótowo, jak potrafię.
Od dawna opisuję miejsca Kresowej historii i nie mogę myśleć o nich inaczej jak o elementach naszej wspólnoty narodowej. Tej dawnej i dzisiejszej.
Po latach oceniamy dany fakt historyczny, ale zawsze najważniejszy jest dar rozeznania- jak zachować się w potrzebie.
Zawsze będzie jakieś następne powstanie...
Cześć przodkom jest ważnym elementem naszej tożsamości a przebieg tego niby wyjątkowego roku napawa mnie przygnębieniem.

I znowu honor ratują kresowianie.
Czy naprawdę trzeba utracić, żeby zatęsknić prawdziwą tęsknotą?




https://youtu.be/lwAT6KNJGSQ

Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił.

Byłem we Lwowie, byłem na cmentarzu Orląt, pokazywałem moim dzieciakom, choć pewnie sam nie rozumiem do końca... zatyka człowieka gdy patrzy się i czyta nagrobki...

ATomek - poruszasz ważne sprawy, choć smutne. Dzięki.

Ja też dziękuję ATomku.