A my tymczasem jedziemy dalej.
Przed Erzurum czeka nas rutynowa kontrola policyjna. Sprawdzenie paszportów, standardowe pytania: skąd, dokąd. Nie zajęła wiele czasu.
Docieramy do miasta. Chwilę szukamy hotelu. Jest ich tu trochę, więc ze znalezieniem czegoś rozsądnego nie powinno być problemu. Finalnie pada na Otel Saltun. Bierzemy pokój jednoosobowy za 175TL ze śniadaniem. Jedynka w zupełności nam wystarczy.
Po wniesieniu bagaży idziemy trochę się rozejrzeć. Widać, że miasto jest turystyczne, ale ładne. Ciekawostką jest duża ilość herbaciarni, praktycznie na każdym kroku można natknąć się na miejsce, gdzie można wypić herbatę. Celowo nie używam słowa lokal, bo często to wózek z piecykiem na drewno, w którym przygotowuje się napar i kilka ustawionych na ulicy stolików i krzesełek. Jednak nawet takie miejsca mają swój klimat. Najczęściej w herbaciarniach widywaliśmy starsze osoby, jednak w Erzurum korzystają z nich wszyscy. Przy maleńkiej szklaneczce gorącego napoju grają w coś, rozmawiają, śmieją się. Ta herbata to swoista wizytówka Turcji – jest wszędzie. Często dostajemy ją za darmo, jako wyraz sympatii czy gościnności. Jednak nawet w herbaciarniach kosztuje grosze. Może właśnie dzięki temu życie towarzyskie kwitnie właśnie w tych miejscach.
229.jpg
230.jpg
231.jpg
232.jpg
Tradycyjnie szwendamy się po mieście podpatrując życie ludzi, miejscowe zwyczaje, architekturę, okolicę. Stanowi to dla nas zaskoczenie, ale wieczorem zrobiło się zimno. Na ulice zaś wyległy tłumy, chyba jest jakieś święto. Trzeba przyznać też, że w Turcji też jest na kim oko zawiesić…
233.jpg
234.jpg
235.jpg
236.jpg
237.jpg
238.jpg
Co rzadko nam się zdarza, ale wstaliśmy późno, tzn. ok. 9. Zasuwamy na śniadanie, żeby się jeszcze na coś załapać. Okazało się, że faktycznie ledwo zdążyliśmy, bo nie zostało za wiele. Dość folklorystycznie, bo trafiliśmy m.in. frytki, ale znalazły się także burki, więc jest ok. Obok przy stoliku siedziała rodzina z szóstką dzieci. Obserwowaliśmy jak dobrze dzieci były wychowane: cicho, kulturalnie, bezproblemowo przynosiły sobie składniki, starsze pomagały młodszym, itd. Były naprawdę samodzielne i jakby to ująć: „nie roszczeniowe”. Ciekawe, czy wynikało to z posiadania licznego rodzeństwa, czy to raczej kwestia kultury i wychowania.
Zdecydowaliśmy się zostać jeszcze 2 noce i poszedłem pogadać o tym na recepcji. Nie było problemu, dostaliśmy nawet zniżkę do 150TL za dobę. Niestety nie udało się załatwić prania. Chodząc po mieście weszliśmy z ciekawości do 2 hoteli zorientować się ile kosztują pokoje. Okazało się, że ceny są całkiem przyzwoite – dało się wynająć pokój już za 110 lir. O żadnej zmianie jednak nie myśleliśmy – nasze lokum było naprawdę w porządku – wygodny pokój i dobra miejscówka. Jedynie motocykl musiałem przestawiać 2 razy jak okazało się, że pomimo parkowania na szerokim deptaku, mogą dosięgnąć go samochody
W Erzurum są 2 obiekty szczególnie warte zobaczenia: Medresa Yakutiye i Çifte Minareli Medrese, czyli medresa o dwóch minaretach. Pierwszy z nich znajduje się przy ruchliwym placu. Tłum skutecznie zniechęcił nas do oglądania. Trudno, przyjdziemy jutro z rana. Zasuwamy wobec tego do medresy o dwóch minaretach. Okazuje się naprawdę ładna – ajwan w stylu irańskich, zaś minarety obłożone są kolorowymi, glazurowanymi płyteczkami.
Jednak przed madrasą trwają prace budowlane, zaś wszystko otoczone jest parkanem, który skutecznie uniemożliwia zrobienia porządnego zdjęcia. Wcięliśmy się wobec tego na plac budowy i na migi pytamy pracujących tam kamieniarzy, czy możemy trochę połazić i zrobić zdjęcia medresie. Oczywiście, problemu żadnego nie ma, natomiast najpierw zostajemy zaproszeni na herbatę. Po tym jak obchodzą się z materiałem i jak idzie im robota, widać, że fachowcy. Do tego życzliwi i uśmiechnięci. Wydają się zadowoleni z życia i z pracy. Patrząc na wiek pracowników, nie widać raczej młodzieży. Ciekawe, czy – tak jak u nas – młodzi nie bardzo garną się do pracy (zwłaszcza fizycznej), czy potrzeba nie lada umiejętności i doświadczenia, żeby wykonywać kamieniarkę? Wracając do herbaty: pierwszy raz spotykamy się z piciem herbaty z cytryną. Do tego zostajemy poinstruowani jak pić herbatę: nie jest ona słodka, zaś kostkę cukru bierze się w zęby i przez niego przesącza czaj. Trochę gadamy, pokazujemy zdjęcia w aparacie. Pytają o nasz język, czy jest podobny do rosyjskiego czy niemieckiego. Mówią, że Rosjanie zniszczyli medresę, bo czegoś tu szukali. Finalnie wypijamy po 3 herbaty
W pewnym momencie przychodzi gość na którego mówią „hadżi”, co w kulturze arabskiej oznacza człowieka, który odbył pielgrzymkę do Mekki. Widać, że cieszy się szacunkiem zebranych. Wita się z nami „po europejsku”, tzn. przez uścisk dłoni. Sympatycznie, ale chłopy muszą wracać do pracy, a my zasuwamy obejrzeć budynek. Niestety, w środku nie urzekł nas niczym.
Po wyjściu spotkaliśmy sprzedawcę dywanów, który zapraszał nas do siebie: miał sklep z dywanami oraz trochę „pamiątek”. Opowiadał, że obecnie sytuacja gospodarcza w kraju nie jest najlepsza, także turystyka siadła i również jego biznes prosperuje bardzo słabo. Sympatyczny człowiek, więc daliśmy się namówić. Choć było oczywiste, że nie kupimy żadnego dywanu, to czemu nie mielibyśmy kupić u niego jakichś drobiazgów? Niestety, ale, mimo szczerych chęci, nie udało się wybrać niczego.
239.jpg
240.jpg
241.jpg
Zasuwamy coś zjeść. Szukamy lokanty, wiedząc, że w takim przybytku zje się tradycyjne dania tureckie, a nie coś w stylu europejskim. Dodatkowym plusem jest ekspozycja części dań niczym w naszych barach bistro, co jest doskonałym ułatwieniem w wyborze potraw. Bierzemy wobec tego 2 dania, w tym jedno z bakłażana i popijamy to sokiem z kiszonej czarnej marchwi. Bardzo specyficzny smak, ale przypadł nam do gustu.
Na deser młócimy w pobliskiej lodziarni lody płacąc za nie zdecydowanie przyzwoitą cenę – po 2,5 liry za gałkę. Naprawdę super. Pewnie się powtarzam, ale tureckie lody są rzeczywiście świetne. Mają trochę inną konsystencję od znanych nam – są bardziej gumowate, tzn. ciągnące się. Pyszne są zarówno te robione na miejscu jak i na masową skalę. Z czystym sumieniem polecić mogę markę Gulf, które poznaliśmy trochę z musu, gdy jeszcze starym Harleyem w 2015 r. musieliśmy zatrzymywać się na stacjach benzynowych, aby wystygł silnik. Tymczasem lody Algidy zajmują należne im miejsce w szarym rogu lodówki. Ale, oddając im sprawiedliwość, nawet znane u nas twistery, są o niebo lepsze niż w Polsce. A do tego dużo tańsze niż lody tureckie!
Dziś mamy trochę obowiązków: ponieważ jutro odbieramy uszczelniacze do zawieszenia, trzeba umyć motocykl. Poza tym trzeba kupić miarkę, żeby odmierzyć właściwą ilość oleju. Ale najpierw, jak to w Turcji, herbata. Schodzimy do nieraz odwiedzanego przez nas lokalu niedaleko hotelu. Za 4 herbaty płacimy 3 liry (czyli coś ok. 2,40zł). W herbaciarni spotykamy gościa, który przybył ze swoim zwierzątkiem – papugą. Bestia także lubiła przychodzić do herbaciarni – wcinała z cukierniczki cukier.
Wieczorem idziemy jeszcze na miasto, aby porobić parę fotek, m.in. medresie. Ale nie tylko – w Erzurum są do tej pory budki telefoniczne – do tego bardzo ciekawe w formie. Na dworze zaś trwa znowu impreza. Jakieś przemówienia oficjeli – wygląda to jak – wypisz, wymaluj – u nas za komuny. W naszej herbaciarni wypijamy 4 czaje – tym razem płacimy 1,5 liry
Widać, jako stali klienci, dostaliśmy całkiem inne stawki. Impreza trwa do 1 w nocy. Idziemy spać.
244.jpg
Zwlekliśmy się z łóżek o siódmej i o ósmej idziemy na śniadanie, które niestety nas nie zaskoczyło. Idziemy do medresy Yakutiye, pijąc po drodze kawę i jedząc po (ulubionym przez Anię) simicie. Za tę przyjemność zapłaciliśmy śmieszne pieniądze, tj. 14 lir (ok. 11zł).
Sama medresa niczego sobie, fotogeniczna i ciut nietypowa – z kolorowym minaretem. W środku znowu słabo – wystawa niczym na polskich zamkach.
Dziś wzywają obowiązki każdego harleyowca – trzeba umyć motocykl. Dla niewtajemniczonych informacja: Harleya po umyciu należy wypolerować. Ja robię to nacierając wszystko: zarówno lakier jak i chromy preparatem a’la plastmal i po wyschnięciu poleruję. Cała operacja zajęła więc około 4 godzin. Nie spieszyłem się, bo przecież jesteśmy na wakacjach
W międzyczasie koleś z obsługi myjni (jak to w Turcji
) poczęstował nas herbatą. Po umyciu udajemy się pod adres wskazany przez Omara do jego kolegi po odbiór uszczelniaczy do przedniego zawieszenia, które już dotarły do niego. GPS prowadzi nas pod… jednostkę wojskową. Okazuje się, że gość tam pracuje. Odbieramy przesyłkę; o przyjęciu żadnych pieniędzy za przysługę oczywiście nie ma mowy. Możemy jedynie odwdzięczyć się breloczkiem „z orzełkiem”. Ja z wielkim sentymentem i sympatią traktuję wszelkie drobiazgi z zagranicy. Mam nadzieję, że tego rodzaju prezenty sprawiają ludziom choć odrobinę radości.
Wieczorem trafiamy do lokanty z pysznym jedzeniem, gdzie pałaszujemy bakłażana i koftę. Od obsługi dostajemy (oczywiście za free) jakieś ciasto. Okazuje się bardzo dobre. Ania chwilę grzebie w telefonie, gdzie ma notatki i okazuje się, że jest to poszukiwane przez nas do tej pory bezskuteczenie, lokalne ciastko kadayif. Rachunek (porównując do innych tutejszych) był spory – 45TL, jednak wszystko naprawdę super.
Później idziemy do upatrzonego wcześniej miejsca na kawę: „Sehr i Kahve”. Kawa jest podawana w stylizowanych filiżankach. Smakuje zdecydowanie inaczej niż z plastikowego kubka. A może tak działa magia miejsca i wakacji?
245.jpg
246.jpg
247.jpg