Tarcze hamulcowe robione na zamówienie – obserwacje podczas montażu

[Dzięgiel]

Jako, że jestem laikiem w tematach hamowania proszę traktować moje spostrzeżenia jako informacje oraz subiektywną opinie. Być może będą one dla kogoś pomocne przy wyborze tarcz, dla innych okażą się za pewne oczywistością. Z góry przepraszam za jakość obrazków i to że są pod tekstem, ale miałem problem z umieszczeniem ich wszystkich w odpowiednich miejscach.

Przy okazji wymiany przednich tarcz (tarcze wykonała dla mnie na zamówienie firma DDT Racing według przesłanego do nich wzornika-oryginału) badałem zależność jakości/dokładności wykonania tarczy i sposób jej montażu na późniejszą dokładność działania (nie wykluczam tutaj pisków, bicia na klamce ale skupiłem się jedynie na tym czy tarcza po zamocowaniu do koła ma jakieś bicie). Z uwagi na moje początkowe problemy przy montażu wyprzedzam podejrzenia o sprawność mojego koła. Jest ono w pełni sprawne, nie pogięte i wycentrowane praktycznie do ideału (bicie 0,1mm) a chcąc mieć pewność stawianych diagnoz pod celownik swoich badań wziąłem jeszcze drugie koło, które posiadam (również w dobrym stanie).

MOJE OBSERWACJE
Mniemam, że dokładność wykonania tarcz ma niesamowity wpływ na dokładność w trakcie ich montażu i późniejszej pracy. Sprawdzałem każdą z tarcz na obu stronach koła przykręcając ją w taki sposób, że każdy z 4 otworów tarczy przykręcany był do każdej z 'łap' piasty czyli tarcza była zamontowana w każdym możliwym ustawieniu. Koło zamontowałem na osi w stole malarskim tak, żeby zawsze kręciło się w jednej pozycji. Do stołu przymocowałem cyfrową suwmiarkę (pomiar z dokładnością do 0,01mm). Powtarzalność pomiarów utwierdza mnie w przekonaniu o sprawności suwmiarki oraz zamocowania wszystkich elementow.
- Mierzyłem bicie tarcz w miejscu gdzie się je przykręca, w miejscu dolnej krawędzi klocka hamulcowego, oraz na krawędzi największego obwodu tarczy (patrz rys.1)
- Mierzyłem także dokładność wykonania samych łap piasty koła (dla każdej łapy dwa pomiary: na dwóch krawędziach) (patrz rys.2)

WYNIKI:
- bicie na łapach piasty w obu przypadkach sięga max rzędu 0,02mm (uważam, ze jak na pełnoletnie koła wynik i tak jest niezły - nie wiem jak motocykl traktowali poprzedni właściciele)
- bicie tarcz we wszystkich wspomnianych ułożeniach tarcz sięgało max rzędu 0,34mm (w zależności od koła, jego strony, siły użytej do przykręcania tarcz itp. Dodam, że w zależności od ułożenia tarczy bicie zmniejszało się do 0,07mm).

W tym miejscu pojawiły się moje wątpliwości co do jakości wykonania tarcz. Przyjrzałem się im dość dokładnie zanim zostały zamontowane i znalazlem dwa poważne moim zdaniem defekty:
- Po pierwsze oryginalna tarcza ma na obwodzie wewnętrznym maszynowo spiłowane krawędzie w taki sposób aby po położeniu tarczy na łapie piasty nie powodowała (ostrą, niespiłowaną krawędzią) tego, że po spasowaniu elementów będzie ona odstawać w przypadku jakiegoś zabrudzenia czy opiłka metalu (liczą się setne części mm). Ja dostałem jedną tarcze ze spiłowaną krawędzią, druga tę krawędź miała ostrą i nierówną więc wyrównać ją musiałem sam. Ponad to krawędzie, nawet te zeszlifowane nie były na całym obwodzie tarczy równe (patrz rys.3)
- Po drugie otwory, które są wycięte w tarczy pod główkę śruby mocującej nie były centryczne co moim zdaniem też znacznie wpływa na bicie tarczy po zamocowaniu (niecentryczne otwory sprawiają, że tarcza jest nierówno przyciskana do piasty). (patrz rys.4)

WNIOSKI
- O ile czynniki takie jak jakoś piast i dokładność wykonania elementów fabrycznych w motocyklach to rzecz na jaką w trakcie montażu nie mamy wielkiego wpływu o tyle czynniki takie jak siła użyta do przykręcania śrub, czystość łap piasty, czystość gwintów na śrubie i w piaście, odpowiednie dopasowanie i ułożenie tarczy w najlepszej pozycji ma olbrzymi wpływ na prawidłową pracę. Momentami sam byłem w szoku jak bardzo któryś z tych czynników wpływał na bicie tarczy (przesuniecie w miejscu montowania (na śrubie) o 0,01mm to bicie tarczy na jej zewnętrznej krawędzi dochodzące nawet do rzędu 0,10mm). Nie biorę tutaj pod uwagę właściwości fizycznych materiału z którego tarcze są zrobione ponieważ nie znam różnic między materiałem użytym do produkcji oryginałów i tych zamienników.
- Nie należy czyścić łap piasty papierem ściernym, nawet najdrobniejszym (starcie łapy nawet o 0,01mm przełożyć się może na bicie tarczy na jej krawędzi!) – czyścić tylko jakimś alkoholem, rozpuszczalnikiem, ewentualnie delikatnie szczotką miedzianą.
- przed wymianą tarcz dobrze wyczyścić gwinty zarówno śruby (szczotką miedzianą/stalową) jak i gwinty w łapach piasty (gwintownikiem).
- do przykręcania tarcz używać klucza dynamometrycznego
- dobrze ułożyć tarczę na łapach piasty (przymierzyć kilka razy przed przykręceniem)
- najlepiej nie sępić kasy i w miarę możliwości kupić oryginalne tarcze lub dobre zamienniki – jakość wykonania gwarantem poprawności działania!

Na koniec dodam, że udało mi się zamontować te tarcze tak, że ich bicie wynosi max 0,05mm – czyli osiągnąłem dopuszczalny limit, ale przy dobrze wykonanych tarczach ich wymiana zajęłaby mi na pewno o wiele mniej czasu. Jeżeli te wszystkie wyliczenia i na pozór nie widoczne bicie tarcz przekłada sie na moje bezpieczeństwo w trakcie jazdy uważam, że czas który poświeciłem na prawidłowe spasowanie tego całego ustrojstwa nie poszedł na marne. Nie uważam też, że produkt jest zły bo robienie na wzór zmęczonego już oryginału też nie należy do rzeczy łatwych a opinie na temat produktów DDT Racing słyszałem dobre, niemniej jednak uważam, że element bezpośrednio wpływający na nasze bezpieczeństwo powinien być wykonywany z największą dokładnością.

The end