Białoruś - tak blisko, a jednak mi nie znana

[mareksz007]

Kilka słów tytułem wprowadzenia o największym przed wojennym polskim jeziorze i okolicy
http://www.skyscrapercity.com/showth...72239&page=126

Trochę czasu zajmuje mi znalezienie noclegu nad Naroczą. Chciałem przespać się gdzieś na campingu, ale jeden który był dostępny nie miał żadnego zaplecza z wodą itp. na dodatek kilka set metrów od jeziora. Pan kierownik campingu był nie ugięty i nie poszedł na żaden układ bym się cichaczem jednak rozbił nad wodą. Wskazał mi na mapie "swobodną ostanowkę" po drugiej stronie jeziora gdzie mogę się rozbić nad wodą bez problemowo. Miejsce fajne z dala od cywilizacji. Białoruś 1-5.05.2013 217.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 213.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 222.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 224.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 220.jpg

[mareksz007]

Cieszę oczy widokiem jeziora i otoczenia konsumując piwko. Gdy zaczęło szarzeć w mojej okolicy pojawia się młodzieniec dres w skórze. Na przywitanie nie odpowiada, obadał mnie i mój sprzęt wzrokiem, nawrót komórka w łapę i z powrotem w las. Spożywam dalej spokojnie już drugie piwko litrowe i widzę jak wytacza się z lasu VW, na mojej wysokości zwalnia na maxa. Ja nic nie widzę bo ciemno w środku auta. Zaczynam się zastanawiać czy to normalne by w takiej dziurze o tej porze roku i godzinie włóczą się ludzie. Nie minęło 15 min znowu VW, postanawiam zrezygnować z trzeciego piwka. Robię się czujny po ok 10-15 minutach widzę światła następnego auta, wiem, że tam nic nie ma po groma ktoś tam się kręci. Zwiewać czy zostać ? przypadek, a może ktoś się czai na mnie? Zostaję idę spać, gaz w jedną łapę czołówka na głowę i scyzoryk w drugą rączkę. Sen słaby, słyszałem dużo odgłosów, ale nie sprawdzałem czy to zwierzyna czy ktoś inny. Rano wszystko na miejscu jest ok. Zmiana pogody zaczyna padać. Zakładam germańskie deszczówki i kierunek Brasław.Białoruś 1-5.05.2013 234.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 235.jpg

[mareksz007]

Tytułem wprowadzenia
http://naszabraslawszczyzna.blog.one...awszczyznie-1/
http://www.youtube.com/watch?v=XDRPO-gYtGc

[calgon]

piękna fotka jeziora

Pisz Pan dalej....

[mareksz007]

Po drodze na jakimś parkingu przy stacji paliw widzę grupę motocyklistów kierunek i podjeżdżam do nich. Jak zdjąłem kask i brudne mokre gogle dopiero zauważam kamizelki na plecach z czaszkami o ku... klub MC Hooligans. Witam się z kolegami, ktoś podchodzi i zagaduje mnie po germańsku tłumaczę ja nie germaniec ja Palak. Zaczyna się rozmowa skąd dokąd. Opowiadam jak się włóczę na zasadzie gdzie oczy zaniosą. Dima który był "przewodnikiem" w tej grupie proponuje bym pojechał z nimi, a jadą do Brasławia. Plan po drodze zatrzymamy się w Widzach, pokuszamy i jazda dalej ok. pasuje mi bardzo bo Widz nie chciałem omijać. Mój ojciec ŚP. dużo mi opowiadał o tej miejscowości, urodził się i wychował nie daleko.

Widze to niewielka miejscowość położona w północnej części dzisiejszej Białorusi, tuż przy granicy z Litwą na terenach Niziny Dzisenskiej, między jeziorami Widzeuskim, Maruha i Nipałaty, 41 km na południe od Brasławia.

Nazwa miejscowości, według różnych podań, wywodzi się od bałckiego etnonimu Widzy- mieszkańcy historycznego obwodu Łotwy Widzieme, którzy mogli osiedlić się w tej miejscowości. Możliwym jest również, że nazwa pochodzi od słowa bałckiego pochodzenia Uisiipiz- środek.

Według legendy nazwa ta wzięła się od słowa widzieć.

W połowie XV wieku Wielki Książę Zygmunt Kiejstutowicz (1432-1440) oddał ziemie znajdujące się między rzekami Dzisna i Dryświata, które nazywały się Łowiszcze, braciom Douhirdowi, Daukszowi i Naruszowi. Naruszewicze założyli miasteczko Widze. W źródłach historycznych można również spotkać warianty tej nazwy: Widy, Widze. W 1481 roku zostaje stworzony Widzki folwark, jedna z pierwszych na Białorusi gospodarek pańszczyźnianych. Pojawia się wzmianka pochodząca z 1507 roku o „włościach Widy” wchodzących w skład powiatu brasławskiego. W 1492 roku ówczesny pan Widz J. Hanusowicz, marszałek ziemski litewski, przekazał dwór Widze biskupowi wileńskiemu W. Tabaru (1491-1507). Nadanie to potwierdził w 1494 roku Aleksander Jagiellończyk. Wokół Widz zaczęło formować się latyfundium- duża gospodarka biskupa wileńskiego. W 1731 roku latyfundium zajmowała ok 120 km, liczyło 140 chłopskich, 28 szlacheckich, 54 mieszczańskich gospodarek. Do latyfundium zaliczało się 21 wsi: Baliki, Biciuny, Bybi, Buczany, Pakulnia, Puszki, Ejcmiany, Mieszkieli i inne. Samym miasteczkiem kierowało kilku gospodarzy, którzy często się zmieniali.

W 1524 roku część Widz za 400 kop litewskiej waluty kupił wojewoda wileński A. Hasztold. W XVI wieku Widze były uważane za miasteczko. W 1539 roku znajdowało się tam 15 karczm. Pod koniec XVI wieku w części należącej do biskupa było 5 domów rynkowych i 20 domów ulicznych. W 1481 roku został zbudowany pierwszy kościół, przy którym znajdował się szpital. W różnych okresach w Widzach znajdowali się bernardyni, kanonicy regularni, kanonicy luterańscy, dominikanie, jezuici. Istniały również grupy prawosławne, staroobrzędowców, żydowskie, mahometańskie, protestanckie.

W 1629 roku część Widz przeszła pod opiekę Paców. Hetman polny litewski, wojewoda wileński M.K. Pac odpisał swoje prawa do części Widz kanonikom regularnym, aby móc wybudować kościół św. Piotra i Pawła w Wilnie.

Według spisu ziemskiego 1690 roku tereny biskupa w Widzach liczyły 129 gospodarek, kanoników regularnych - 53, plebanii-8, Waużeckich (razem z kilkoma wioskami)- 15.

Na początku XVIII wieku jezuici zamieszkali w Widzach. Mieli niewielki kościół oraz szkołę.

W inwentarzu 1731 roku została opisana część Widz, która należała do biskupa J. Zianowicza, wspomniano o nazwach ulic takich jak: Rynacznaja, Dwornaja, Kazinaja, Wilenskaja. Mieszkali tam wtedy rzemieślnicy, krawcy, cieśli, szewcy, kowal, kuśnierz, szynkarz.

Według spisu z 1794 roku w Widzach było 182 domy, 1270 mieszkańców. 50 domów w miasteczku należało do Waużeckich, którzy również mieli wiele terenów wokół Widz. Najbardziej znanym z rodu Waużeckich był T. Waużecki- poplecznik Tadeusza Kościuszki, jeden z przywódców powstania 1794 roku. W 1793 roku sejm uchwalił przeniesienie z Brasławia do Widz spotkania sejmiku powiatowego, budynki sądowe, archiwa. Po pożarze 1794 roku w Brasławiu, Widze zostały centrum powiatu brasławskiego. Od 1795 roku znajdowały się w składzie Imperium Rosyjskiego.

Kilka dni przed wojną 1812 roku w Widzach została rozmieszczona część 30-tysięcznego korpusu pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego Paulowicza. 4-5 lipca w Widzach znajdowała się główna kwatera Aleksandra I oraz dowodzącego I armią Barclay’ego de Tolly. 7-11 lipca była to główna kwater I Murata.

W 1825 roku w Widzach było 822 mieszkańców, 498 domów, szkoła powiatowa, 2 szynki, łaźnia. Będąc studentem Uniwersytetu Wileńskiego do Widz, do swojego wujka Majeuskiego przyjeżdżał Adam Mickiewicz.

Po pożarze 24.08.1935 roku centrum powiatu z Widz zostaje przeniesione do miasteczka Jeziarosy (później Nowaaliaksandrausk).

Od 1843 roku Widze to centrum obwodu. W 1860 roku Widze zamieszkuje 3498 mieszkańców, jest 248 dworów, kościół, kaplica, synagoga, 5 żydowskich domów modlitwy, meczet, duma państwowa, męskie i żeńskie szkoły ludowe, stacja pocztowa, apteka. Trzy razy w roku odbywały się kiermasze, które słynęły ze sprzedaży koni i gęsi.

W 1892 roku w Widzach było 5,6 tys. mieszkańców, w tym 4,263 Żydów, 678 katolików, 394 staroobrzędowców, 148 mahometan, 59 prawosławnych, 11 protestantów. W 1908 roku było 5,9 tys. mieszkańców. W czasie I wojny światowej, w 1915 roku, Widze były okupowane przez wojska niemieckie. W tym czasie miasto prawie całkowicie zostało zburzone. W grudniu 1918 roku w miasteczku panowała władza sowiecka. W sierpniu 1919 roku tereny Widz okupowały wojska polskie, w lipcu 1920 roku- Armia Czerwona. Od 1939 roku w składzie BSRR, a od 15.01.1940 roku centrum rejonu obwodu wileńskiego.

W czerwcu 1941 roku Widze były okupowane przez wojska niemieckie. Wtedy zginęły 4154 osoby. Zostało utworzone getto, z którego przebywający tam Żydzi, zostali przewiezieni do obozów koncentracyjnych znajdujących się w Europie Zachodniej. Większość z nich zginęła. 2.07.1944 roku partyzanci z brygady Spartak razem z litewskimi partyzantami z oddziału Zalhirys zajęli Widze i 2 dni je okupowali. Widze zostały wyzwolone 8.07.1944 roku częścią 6 Gwardyjskiej Armii I Przybałtyckiego Frontu.

Od 1944 roku Widze były centrum rejonu połockiego, a od 1954 roku rejonu mołodeczańskiego. Od 1960 roku miejska część brasławskiego rejonu obwodu witebskiego. W 1969 roku Widze zamieszkuje 2,6 tys. mieszkańców. Obok Widz istniały przedmieścia, których historia jest ściśle związana z historią miasteczka: Widze- Lauczynskija, Widze- Albrechtouskija (później Rehuliary, obecnie nie istnieje)- dwór państwowy, później pod władaniem kanoników regularnych. Widzki dwór (obecnie wieś Padwarynka) był pod władaniem biskupa, później należał do uchodźców z Grecji Pizani.

W 1995 roku w Widzach było 840 dworów i 1949 mieszkańców. Znajdowała się tam cegielnia, leśnictwo, technikum maszyn rolniczych, średnia i muzyczna szkoła, Dom kultury, 2 biblioteki, szpital, przejście graniczne z Litwą.

[mareksz007]

Okazuje się, że koledzy mają umówione spotkanie z władzami Widz. Spotkanie zaczynamy w "domu kultury". Przedstawiciel władz opowiada o gminie, osiągnięciach i innych sukcesach. Białoruś 1-5.05.2013 238.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 239.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 240.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 241.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 242.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 243.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 249.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 251.jpg

[ATomek]

Marek. Wiem, że już wróciłeś, bo widziałem Cię na Podlasiu , ale w relacji dalej jedziesz. Opisz, jakie wrażenia po powrocie

[mareksz007]

Po obiedzie w miejscowej jadłodajni czas na dalszą wycieczkę.

Białoruś 1-5.05.2013 252.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 253.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 257.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 258.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 260.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 261.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 264.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 265.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 271.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 283.jpg

Neogotycki kościół zbudowany na początku XX w. (1914 r.) na miejscu dawnego kościoła, fundowanego w XIV w. Jeden z najwyższych kościołów na Białorusi (59 m). W czasach komunistycznych zamieniony na skład wełny i halę sportową, zwrócony katolikom w 1989 r., obecnie pw. Narodzenia NMP.
Widok z wierzy kościoła polecam, ale wejście na górę w butach cross daję w kość.

[mareksz007]

Ciekawym miejscem które mogłem zwiedzić był urząd gminy. Spodziewałem się ujrzeć jakieś archaiczne urządzenia itp. a tu proszę
Białoruś 1-5.05.2013 288.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 287.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 286.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 285.jpg

Prze obecne w każdej miejscowości i sąsiedztwie kościoła pomniki

Białoruś 1-5.05.2013 284.jpg

[mareksz007]

Startujemy całą grupą w kierunku Brasławszczyzny punktu docelowego mojej podróży
Białoruś 1-5.05.2013 254.jpg

Białoruś 1-5.05.2013 255.jpg

Brasławszczyzna znajduje się na dalekim północno-zachodnim krańcu Białorusi (w obwodzie witebskim) – ponad 500 km od granicy z Polską, wciśnięta między Litwę i Łotwę, kraina czystych jezior, kresowy tygiel narodów, istna „wieża Babel”. W Polsce międzywojennej Brasławszczyzna należała do woj. wileńskiego i była najbardziej na północny wschód wysuniętym krańcem państwa.
Chcąc zorientować się w położeniu Ziemi Brasławskiej, należy sięgnąć po mapę Polski w granicach przed 1939 r. i szukać w województwie wileńskim. Północna rubież powiatu oparta była o rzekę Dźwinę (w starożytności zwaną Rubon), stanowiącą jednocześnie granicę państwową z Łotwą. Granice wschodnia, południowa i zachodnia przebiegały nizinami rzek w ich górnym biegu: Dryświaty, Miedzioły, Łyczajki, Tuźbiny, Bereżnicy.
Na półwyspie pomiędzy wielkimi połączonymi ze sobą jeziorami Snudy i Strusto (ok. 16 km od Brasławia) wznosi się góra Majak, najwyższa w okolicy. Choć ma zaledwie 107 m, jest cudownym miejscem widokowym. Ze wszystkich stron po horyzont jeziora, wyspy, półwyspy, olbrzymie obszary trzcin, lasy i łąki. Zaledwie kilka wsi. Do granicy z Łotwą jest kilkanaście kilometrów, z Litwą – ponad trzydzieści.
Białoruś 1-5.05.2013 291.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 295.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 296.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 297.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 298.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 302.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 303.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 316.jpg
Białoruś 1-5.05.2013 317.jpg

Wieża widokowa na górze Majak i zdjęcie z cyklu byliśmy tu
Białoruś 1-5.05.2013 312.jpg